ب) بُعد علمى و فرهنگى از این جهت نیز تفاوتى بین زن و مرد نیست. اسلام فرا گرفتن علم و دانش را اختصاص به مردان نداده، بلکه آن را به همه مسلمانان (اعمّ از زن و مرد) توصیه نموده است، همانگونه که رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) فرمودند: «طَلَبُ الْعِلمِ فَریضَةُ عَلى کُلِّ مُسْلِم وَ مُسْلِمَة; فراگیرى دانش بر هر زن و مرد مسلمانى لازم است».(4) بنابراین، از نظر بعد علمى و فرهنگى نیز تفاوتى بین زن و مرد نیست. سؤال: بعضى از روایات «طلب علم، را فقط بر مردان واجب نموده است».(5)آیا از این روایات استفاده نمى شود که در این بعد زن و مرد مساوى نیستند؟ پاسخ: اوّلاً: در روایات دیگر، مانند نمونه اى که ذکر شد، تصریح شده است که بر زن نیز همانند مرد لازم است در فراگیرى دانش بکوشد. ثانیاً: بر فرض که چنین تصریحى وجود نداشت، منظور از کلمه «مسلم» مرد مسلمان نیست، بلکه جنس مسلمان است خواه زن باشد یا مرد; همانطور که در آیاتى از قرآن که فقط مردان مسلمان مخاطب هستند، همین مطلب گفته شده است که مراد جنس مسلمانان است نه مردان مسلمان; مثلاً در آیه شریفه: «یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنوُا کُتِبَ عَلَیْکُمْ الصِّیامُ»(6) گرچه مخاطب مردان هستند، ولى روزه اختصاص به آنها ندارد، بلکه بر تمام مسلمانان (چه زن و چه مرد) واجب است. و به تعبیر دیگر جنبه تغلیب دارد. نتیجه این که در کسب علم و دانش و بقیّه مسائل فرهنگى، تفاوتى بین زن و مرد نیست. سؤال دیگر: اگر در این بعد تفاوتى بین زن ومرد نیست، چرا در بعضى از روایات مى خوانیم که: «نوشتن و سوره یوسف را به زنان تعلیم ندهید، بلکه چرخ ریسى و سوره نور را به آنها بیاموزید».(7)
گرچه ممکن است گفته شود آیاتِ مربوط به همسر عزیز مصر و زنان هوسباز مصرى، با تمام عفّت بیانى که در آن رعایت شده، براى بعضى از زنان تحریک کننده است، ولى این مقدار مانع ممنوعیّت زنان از درک ثواب و فضیلت و مفاهیم سوره یوسف نمى شود. خلاصه طبق این روایت، زنان و مردان در بعد فرهنگى و علمى یکسان نیستند. پاسخ: اوّلاً اسناد این روایات چندان قابل اعتماد نیست.(8) ثانیاً در بعضى از روایات عکس این مطلب دیده مى شود; یعنى نسبت به تعلیم این سوره به خانواده ها تشویق شده است.(9) و ثالثاً: دقّت در آیات این سوره نشان مى دهد که نه تنها در این سوره هیچ نقطه منفى براى زنان نیست، بلکه ماجراى زندگى آلوده عزیز مصر، درس عبرتى است براى تمام کسانى که گرفتار وسوسه هاى شیطانى هستند. نتیجه این که هیچ تفاوتى بین زن و مرد در مسائل علمى و فرهنگى وجود ندارد.
